BẠN DẨN

 

Chuông điện thoại reo. Nhấc máy trả lời, nghe không rõ hỏi xin lỗi ai ở đầu dây thì nghe hình như nói là Luận đây. Suy ra thì đúng hơn vì dịp đó hội 8G lớp phổ thông của mình đang hẹn nhau gặp mặt thể theo nguyện vọng của thầy giáo chủ nhiệm Hoa Thế Đán yêu quý của chúng mình mà mình và Dung được phụ trách công việc hậu cần. 

 

Luận là một cô bạn cùng lớp 8G ở mãi bên Gia Lâm. Chắc là Luận gọi nên mình vồn vã chào, hỏi thăm sức khỏe thì nghe thấy tiếng trả lời “Mình đang sắp chết đây”. Ngạc nhiên quá mình bảo “Cậu đùa đấy à”, thì người ở đầu dây bên kia bảo” Thật đấy, mới đi Trung Quốc chữa bệnh, sau về 108 và bây giờ thì về nhà”. Mình bảo sao cậu không báo cho các bạn để mọi người đến thăm, chia sẻ động viên. Người đó nói báo cho Hồng Liên rồi. Đến đây thì mình mới vỡ lẽ ra đó là Dẩn, một cô bạn học cùng đại học từ thời ở Cấp Điền, Cấp Thuỷ, Gia Lương, Hà Bắc mà bây giờ đổi tên là Dẫn, thay dấu hỏi thành dấu ngã chắc để mọi người khỏi nghĩ đến cái nghĩa không hay của từ này. Ngày xưa các cụ đặt tên thường tránh tên hay, tên đẹp để cho dễ nuôi mà.

 

Chân ướt chân ráo từ khắp mọi miền của Tổ Quốc vượt qua bom đạn lũ học trò vừa tốt nghiệp phổ thông cấp III đến tập trung ở Lôi Châu, Thuận Thành, Hà Bắc để học Đại học Ngoại ngữ. Đầu tiên mình được xếp vào học Tiếng Trung Quốc, có lẽ vì Phòng Đào tạo thấy kết quả học Tiếng Trung Quốc ở phổ thông của mình cũng khơ khớ chăng. Thực lòng mình chỉ thích học Tiếng Anh nên liều mạng đến gặp các thầy ở phòng Đào tạo xin chuyển sang Khoa Anh. Các thầy bảo Khoa Anh ba tháng nữa mới tập trung, chỉ có thể học Tiếng Nga được thôi. Nghĩ đến quãng đường bom đạn dài giằng giặc mà sợ, mà ngại ngùng nên tặc lưỡi thì Tiếng Nga vậy. Thế là trở thành sinh viên lớp 3N67 học ở Cấp Điền trong số bốn lớp của khóa ấy. Mình được bố trí ở nhà bác Hốt cùng với Hồng Liên quê ở Hương Sơn, Hà Tĩnh, người trở thành cô bạn thân thiết suốt từ năm 1967 cho đến tận bây giờ và một cô bạn nữa ở Bình Lục, Nam Hà chính là Dẩn.

 

Dân thời chiến thật tốt cho những người ở tận đẩu tận đâu đến ở vô tư, không một chút đòi hỏi. Bây giờ phần lớn mọi thứ đều phải quy ra thóc. Bác chủ nhà mình ở có hoàn cảnh khá éo le. Ông chồng sống với vợ lẽ ở ngoài bãi, một mình sống với con trai nhỏ tên Điếm chừng mười hai mười ba tuổi. Mình cứ buồn cười vì hôm đầu tiên Điếm cứ gọi chúng mình là các cô bé sinh viên. Thỉnh thoảng cậu bé còn cho các chị ổi nữa. Ở nhà bác chúng mình chỉ giúp bác quét nhà quét cửa, đun nước uống hàng ngày, gánh nước khi nước trong bể vơi và đi chặt đay khi đến mùa thu hoạch. 

 

Ba chị em ở với nhau khá hòa thuận, nhưng mình thân với Hồng Liên hơn bởi tính cách thẳng thắn chân tình của bạn. Dẩn thì quả thực cũng rất tội vì ngay từ thời ấy cũng không được khỏe lắm. Có lẽ vì một phần do sức khỏe, một phần vì nhà cũng có kinh tế khá nên Dẩn thường báo  một suất cơm nữa để ăn thêm. Thường chúng mình hay đi lấy cơm từ nhà ăn về để ăn ở nhà. Lấy bốn suất cơm về thì sẻ một suất cơm vào chiếc ca cho Dẩn. Chẳng hiểu Dẩn không bằng lòng điều gì đó, không may đến tai Hồng Liên, thế là mỗi khi lấy cơm về Liên xúc cơm vào ca lèn hết sức tới khi không lèn được mới thôi, tới khi Dẩn phải phát khóc lên. 

 

Bây giờ nghĩ lại thấy buồn cười quá và cũng chỉ muốn phát khóc lên. Thương Dẩn và thương cho tất cả chúng mình nữa. Chao ơi là đói! Đói triền miên, đói khủng khiếp! Đói! Đói! Đói! Nhưng cấm được kêu đói. Kêu là bị đem ra kiểm điểm. Bao thanh niên cùng tuổi còn phải xông pha nơi trận mạc, chiến đấu với quân thù, hy sinh đổ xương máu mà ở đây chúng mình  được nhà nước cho đi ăn học như thế này là ưu ái lắm rồi, còn kêu ca nỗi gì. Nhưng đói vẫn là đói, thanh niên đang tuổi ăn mà chỉ có ít cơm độn khoai khô với tí canh rau đen kịt mầu chảo gang và hoặc là tí cá, hoặc là tí đậu, hoặc sang lắm có tí thịt mỡ bèo nhèo. Có đợt ăn bánh bao triền miên. Không hẳn là bánh bao mà là bột mỳ nắm lại luộc lên có mầu xam xám, ném chó chó chết liền.

 

 Nhớ có lần Trần Quang Ích, sau là thư ký của ông giám đốc Thủy điện Sông Đà, đói quá đi qua sân nhà dân, nhặt một bắp ngô của dân, bị phản ánh thế là bị kiểm điểm, khổ ơi là khổ. Thú thực là có khi đói quá, không học được chúng mình thi thoảng cũng ăn vụng một vài miếng khoai lang khô của bác chủ để ở góc nhà. Xin bác tha tội cho chúng con, bé dại xa nhà và đói quá. Nhưng  có đôi lần cũng được ăn tươi. Lần thứ nhất đó là đi lao động ở Lôi Châu phải đi qua cánh đồng, Na là dân miền trũng ở Lý Nhân, Nam Hà phát hiện ra có rất nhiều ốc nhồi ở chân các đám bèo, thế là cả bọn thi nhau bắt được một rổ to tướng. Chẳng có mỡ miếc gì hết, xin bác chủ tí muối và mấy quả khế chua đun lên ăn, mà sao thấy ngon quá trời. Mình dám chắc không có đặc sản nào thời nay ngon bằng. Lần thứ hai là một lần đi chợ Đò, Kênh Vàng, Hồng Liên chắc mới nhận được tiền bố hay anh Tộ cho, dám mua hẳn một con gà về giết thịt mời cả bác chủ cùng ăn. Một bữa ăn ngon khó có thể quên. Đúng là miếng ngon nhớ lâu là thế. 

 

Nhớ một hôm chẳng hiểu vì sao Dẩn bị đau bụng khủng khiếp. Liên cõng nó đi vòng quanh nhà dỗ dành đủ kiểu mà nó chẳng đỡ gì cả, chỉ khóc kêu trời. Đêm tối rồi, chẳng biết làm gì, mình sợ quá sang nhà anh My lớp trưởng nói anh xem có cách gì giúp Dẩn với. Anh sang và quyết định phải đưa Dẩn đi bệnh viện ở Thứa cách Cấp Điền bẩy cây số. Lấy chăn làm võng, anh My và Đẩu khiêng cáng, còn mình và Hồng Liên cầm đèn lẽo đẽo chạy theo sau. Tới bệnh viện người ta khám và bảo giun chui cuống mật. Họ cho thuốc uống, mấy tiếng sau thì đỡ. Đến sáng cả bọn lại lếch thếch kéo nhau về. Một phen hú hồn hú vía. May mà không sao cả. 

 

Năm ấy Dẩn bị học lại. Chúng mình ít có điều kiện gặp nhau. Sau này ra trường, mình cũng chẳng biết Dẩn đi làm ở đâu. Cách đây bốn, năm năm gặp Dẩn trong đám cưới con Hồng Hải mới biết Dẩn làm việc trong quân đội, nhưng hiện tại nghỉ việc, vẫn hưởng nguyên lương vì phát hiện bị ung thư đã được hai năm rồi. Mình và Hồng Liên có đến thăm Dẩn một lần. Dẩn mua được căn hộ chung cư ở Văn Quán. Cũng mừng cho Dẩn, nhất là bệnh vẫn vậy không tiến triển gì thêm. Trông Dẩn thậm chí còn hồng hào xinh đẹp hơn thời sinh viên.

 

 Một hôm, Hồng Liên gọi điện báo Dẩn dạo này yếu lắm rồi,  mình và Hồng Liên rủ nhau đến thăm. Trông bạn nằm trên giường với ống truyền dịch thật đáng thương. Gầy gò da sạm hẳn. Nhìn thấy chúng mình, nước mắt Dẩn chảy dài làm mình lại nhớ đến hình ảnh cuối cùng của Ninh khi bạn ấy cũng bị ung thư nằm ở bệnh viện K. Cầm tay chúng mình bạn ấy cũng nước mắt chảy dài. Con trai mà phải khóc là điều hiếm thấy. Ninh muốn nói mà không nói được nên chỉ biết khóc trông rất thương tâm. Dẩn ít ra vẫn còn nói được. 

 

Vậy là đã năm năm bạn phải sống chung với căn bệnh quái ác ấy rồi. Thế là kiên cường lắm đấy. Nắm bàn tay xương xẩu gầy guộc của bạn, đưa cho bạn chiếc phong bì, bạn ấy bảo không cần phải thế vì lương của bạn ấy mỗi tháng hơn năm triệu kia. Thôi thì chỉ một chút tấm lòng của chúng mình. Giá như có thể gánh đỡ nỗi đau cho Dẩn thì chúng mình cũng sẵn lòng chìa vai ra gánh đỡ. Biết làm sao, mỗi người một số phận. Dẫu gì thì con cái Dẩn cũng đều trưởng thành, xây dựng gia đình cả rồi. Phải chi bạn được khỏe mạnh, nghỉ hưu vui vầy cùng con cháu và hàng năm đi hội khóa Nga văn 67 cùng chúng mình thì sung sướng biết bao! 

 

Thôi, trời cho cái gì thì hưởng cái đó. Một khi Chúa Trời gọi ta về với Chúa, thì ta cũng thanh thản mà đi, nhẹ lòng mà đi. Biết đâu ở nơi ấy, cuộc sống của ta lại chẳng tốt đẹp hơn, an lành hơn và hạnh phúc hơn cõi đời hiện tại này chăng? 

 

Khi viết những dòng này về Dẩn, thì bạn đã ở thế giới bên kia rồi. Nơi vĩnh hằng ấy, chúng mình chỉ còn biết cầu chúc bạn hãy yên nghỉ ngàn thu. Chúng mình vẫn luôn nhớ về bạn đấy, Dẩn ạ!